á
â
ă
ä
ç
č
ď
đ
é
ë
ě
í
î
ľ
ĺ
ň
ô
ő
ö
ŕ
ř
ş
š
ţ
ť
ů
ú
ű
ü
ý
ž
®
€
ß
Á
Â
Ă
Ä
Ç
Č
Ď
Đ
É
Ë
Ě
Í
Î
Ľ
Ĺ
Ň
Ô
Ő
Ö
Ŕ
Ř
Ş
Š
Ţ
Ť
Ů
Ú
Ű
Ü
Ý
Ž
©
§
µ
To jest książka przypominająca stary pamiętnik. Pamiętnik, który przez lata przechowywany teraz zostaje znaleziony i z poszarzałymi kartkami broni się od zapomnienia. A zapisany jest słowami, które nawet z upływem lat nie straciły swej wartości ani znaczenia. (...) Bo człowiek pędzi, goni sam siebie i to, co widzi przed sobą. Łapie każdą chwilę, każdą okazję, czasem bezmyślnie i nie ma czasu spojrzeć na to, co robi i czy to ma jakikolwiek sens. Czy ma wartość samą w sobie. I to zapętlenie ściska każdego z nas, otumania i nie pozwala zachować należytego dystansu. Mijamy siebie w tym zagubieniu. Jesteśmy ślepi. I nadchodzi taki moment, że sami siebie nie poznajemy stojąc i patrząc w lustr.
Kto to jest, pytamy, a odpowiedzi brak.
Cisza.
Kim jest ten stary człowiek, który na nas patrzy?
Nie dowierzamy sami sobie.
Jan, bo to opowieść o nim, zgubił swoją duszę. Tempo życia sprawiło, że dusza nie nadążyła za ciałem i odseparowała się. Teraz Jan musi poczekać na nią. I to robi każdego dnia. Siada i całymi dniami czeka... Czeka... A my? Czy nie jesteśmy takim Janem, który nagle spostrzega, że zatracił się cel i sens życia i że nie wiemy dokąd zmierzać, bo nagle okazuje się, że przed nami jest tylko pustka i samotność?
W "Zgubionej duszy" obok tekstu Olgi Tokarczuk pojawiają się wymalowane historie - ni to Jana, ni to nasze. Przestrzeń zimna i chłodna i wyzierające kratki z zeszytu szkolnego, na których są malowane owe smutne obrazki. Patrzysz i myślisz, dotykasz opuszkami palców i ...szukasz siebie na tych stronach..,I to jest chyba sekret tej książki, tak niby cienkiej i banalnej, że łatwej do pominięcia, ale jakże pełnej treści.
Z pomocą może przyjść, wyróżniona na Targach Książki w Bolonii, niezwykła książka Olgi Tokarczuk i Joanny Concejo „Zgubiona dusza”. (...) Dlaczego niezwykła? Otóż w twórczości Olgi Tokarczuk trudno znaleźć książkę niewielkich rozmiarów, a w dodatku w 99 % wypełnioną ilustracjami. Przy pierwszym, pobieżnym i szybkim przeglądnięciu publikacji wielu uważa, że jest to książka dla dzieci. Nic bardziej mylnego, jest to metaforyczna, poetycka opowieść dla młodzieży, a przede wszystkim dla dorosłych o zagubieniu, czekaniu, cierpliwości, uważności i odnajdywaniu siebie. Autorki diagnozują problemy współczesnego świata, krytycznie oceniają rzeczywistość, starają się by czytelnik w opowieści odnalazł spokój i nadzieję, poczuł, że jeszcze może się zatrzymać w pędzie dnia codziennego. Bohaterem jest Jan, będący uosobieniem współczesnych ludzi, zapracowany, zmęczony, zagubiony, który przeglądając się w lustrze i słysząc odgłos zegara uświadamia sobie, że jego ciało podąża znacznie szybciej niż dusza. Działa, jak zaprogramowany, bez chwili wytchnienia i czasu na refleksję. Czytelnik wraz z bohaterem poszukuje tytułowej Zgubionej duszy. Nie jest to jednak proste zadanie, wymaga skupienia i dokonania wglądu w samego siebie. Autorki zwracają również uwagę na wartość ciszy i sposób jej celebracji. Czy mamy czas na wsłuchanie się w ciszę? Czy szum informacyjny nie zagłusza naszych myśli? A może czas zakopać w ogródku wszystkie swoje zegarki i walizki podróżne?
„Zgubiona dusza” to książka doskonale przygotowana edytorsko, w której zastosowano tłoczenia, kalki, pożółkłe kartki, jak z pamiętnika, czy fotografie. Ilustracje przygotowane zostały kredkami, ołówkiem i długopisem. Dodaje to książce wartości, spokoju i zachęca do wspomnień oraz autorefleksji. Zarówno warstwa tekstowa, jak i graficzna współgrają ze sobą. Zakończenie jest optymistyczne, dające nadzieję, a ilustracje z szarych przechodzą w kolorowe.
Czytelnikom tylko przypomnę, że 10 maja 2018 r. gościliśmy Olgę Tokarczuk w pSalonie Literackim Biblioteki Kraków. Kilka dni później świat obiegła informacja, że, jako pierwsza w Polsce, otrzymała Międzynarodową Nagrodę BOOKERA, jedno z najważniejszych wyróżnień w świecie literatury. Frekwencja na spotkaniu świadczy o popularności autorki i o wartości jej twórczości.
Paulina Knapik Biblioteka Kraków